Sigarayı bırakan 'yeniden doğuyor'

Sigarayı bırakanlarda hayat, adeta yeniden başlıyor.

''Yeniden doğmuş gibi oldum'' sözünü dedirten durumlardan biri de sigarayı bırakabilmek... Hayatımızdaki dönüm noktalarında ya da kendimizi önemli bir şeyin ardından çok iyi hissettiğimiz zamanlarda kurduğumuz bu cümle, sigarayı bırakma başarısının da ''sözlü'' bir anlatımı. Kısacası sigarayı bırakmayı başarmak, ruhen ve bedenen yenilenmeyi, tazelenmeyi ifade ediyor. Doç. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu da sigarayı bırakma başarısını ''yeniden doğmaya'' benzetiyor.
Sigarayı bıraktıktan sadece 20 dakika sonra vücudumuzda başlayan sağlığa olumlu etkileri, zamanla ruh halimize ve hayatımıza yayılıyor. Tüm bu iyilik hali de kendisiyle daha barışık kişilerin sayısının artmasına neden oluyor.

İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Sigara Bırakma Polikliği sorumlusu Doç. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu, sigara bağımlılığından kurtulmanın getirdiği olumlu değişikliklerle ilgili sorularımızı yanıtladı.

Maçı kazanmış hissi veriyor

Sigara bırakmanın özgüven üzerindeki etkisi nedir?

Sigarayı bırakmayla birlikte kişinin özgüveni çok hızla yerine geliyor. Zor bıraktığını söyleyenler, yardımla bırakmış olsalar da bireysel başarı olduğu için bu kişide tenis maçı kazanmak gibi bir etki yaratıyor.

Kimler sigarayı bırakmada daha başarılı oluyor?

Kadınlar sigarayı bırakma polikliniklerine başvurmada ve poliklinik takiplerinde daha ısrarcı ve disiplinliler. Ayrıca eşlerinin bırakma sürecinde de daha fazla destek oluyorlar. Örneğin iki eşten kadın sigarayı bırakmak istiyorsa erkek onu çok fazla destekleyici olmuyor. Ama erkek sigara içiyorsa kadın hakikaten bırakma sürecinde bize çok fazla yardımcı oluyor.

Ayrıca yönetici pozisyonunda olan kadınları başlangıçta ikna etmek çok zor. Ama bırakma konusunda daha başarılı olduklarını söyleyebiliriz.

Erkeklerde cinsellik düzelir

Kadınlarda sigarayı bıraktıktan sonra nasıl bir değişim gözlemliyorsunuz?

Öncelikle başka şeyleri başarmak adına motivasyonları artıyor. Biz bırakma süreci içinde özgüveni artırabilmek için de sporu programa koyuyoruz. Hasta sigarayı bıraktıktan sonra ilk başladığında 20 dakika spor yaparken ileriki günlerde bu süreyi 25 - 30 dakikaya çıkartıyor. Bu da kendilerine olan güvenlerini daha da artırıyor.

Sigaranın erkeklerde cinsel fonksiyon bozukluklarına yol açtığını biliyoruz. Erkeklerde sigarayı bıraktıktan sonra cinsel sorunların ortadan kalkması, özgüvenlerini geri getiriyor mu?

Tabii ki. Bıraktıkları andan itibaren erektil disfonksiyondan (sertleşme sorunu) tutun da libidoya kadar (cinsel istek) düzelmeler oluyor.

Peki sigarayı bırakanlar bu başarı nedeniyle kendilerini ödüllendirme ya da şımartma yoluna gidiyorlar mı?

Zaten bırakma programlarında ''kendinize ödül verin'' diyoruz. Bir kısmı kendileri için tatil planı yaparken bir kısmı da kendilerine yeni bir şeyler alıyorlar.

Son zamanlarda bir kaç fabrikada sigara bırakma programına gittik. İşverenler çalışanlarına ikramiye, bir kaç gün fazla izin ya da plaket türü şeyler verdi.

Hangi yaş grupları daha kararlı çıkıyor?

Sigara bırakma süreci içinde 40 yaşın üstündekilerde başarı oranları yüksek görülüyor. Ancak bunlar aynı zamanda hastalıkları da olan kişiler. Biliyoruz ki hastalığı olanlar, hastalığı olmayanlara göre sigarayı daha kolay bırakıyorlar. Kalp yetmezliği, koroner problemi ve kronik bronşit gibi hastalığı olanların, hastalığı nedeniyle mi yoksa yaş nedeniyle mi sigarayı bırakmaya daha motive olduklarını ayırt edemiyoruz.

Peki kadınlarda kırışıklıkların 40'lı yaşlarda belirginleşmeye başlaması , cildi yaşlandıran sigarayı bırakmada etkili mi?

Kadınlarda sigara bırakma sürecinde cilt sorunlarının hızla düzeldiğini görüyoruz. Bu da onların bırakma motivasyonunu ve o süre içinde kendilerine olan güvenlerini artırıyor.

Beyin yeniden organize olur

Gençlerde sigara bırakmanın geri dönüşümü nasıl oluyor?

Sigara bırakma süreci içindeki sportif aktivite başarısı artıyor. Bu da sigarayı bırakmalarını kolaylaştırıyor, o süreci devam ettirmesini sağlıyor.

Sigarayı bırakan hastalarınız nelere yöneliyorlar?

Sigarayı bırakana kadar hobisiyle ilgilenmeye fırsat bulamayanlar hobilerine zaman ayırmaya başlıyorlar. Bir de sigarayı bıraktırma konusunda bizimle çalışmak için gönüllü olmak istiyorlar.

Sigarayı bırakma başarısı ne tip bir başarıya eşittir?

Sigara, beynin temel ihtiyaçlarını yöneten, bütün karar verme mekanizmalarına gelen giden yolları etkiliyor. Bunu bir çağrı merkezi gibi düşünün.Kişinin sigarayı bırakması yeniden doğmaya benzer. Çünkü beyni yeniden organize olur. Bir bilgisayarın yazılımını, işletim sistemini yeniden yüklemek gibi bir şeydir.

Başarı örneği olarak, uyuşturucuyu bırakmayla aynı düzeyde görüyoruz.